قلاویز چه کاربردی دارد؟ تا به حال برایتان پیش آمده که بخواهید دو قطعه را با پیچ به یکدیگر متصل کنید ولی نتوانید از مهره استفاده کنید. بنابراین باید در قطعه، رزوه ایجاد کنید. برای دنده کردن داخل استوانه از قلاویز کردن استفاده میشود. از قلاویز کردن در صنایع مختلف استفاده میشود. در این مطلب، قلاویز را معرفی و انواع آن را بررسی میکنیم.
معرفی قلاویز
برای ایجاد قطعات بزرگ، باید قطعات کوچکتر توسط پیچ و مهره به هم متصل شوند. قلاویز یک ابزار مورد استفاده در تراشکاری است که برای ایجاد و برش رزوه و دنده کردن در قسمتهای مختلف ماشین آلات استفاده میشود.
قلاویزکاری فرآیندی است که باعث ایجاد رزوه در قطعات میشود. نکته مهم درباره قلاویز آن است که باید در استانداردهای مشخصی تولید شوند. استانداردهای آن نمایانگر زاویه و قطر دنده و ظرفیت تحمل قلاویز است. قلاویز از جنس فولاد آلیاژی، فولاد پرکربن و... است.
انواع قلاویز
انواع قلاویز چیست؟ قلاویز با توجه به اهداف و کاربردهایی که دارد، دارای انواع مختلفی است. در ادامه مهمترین و رایجترین انواع قلاویز آمده است:
قلاویز دستی
رایجترین و پراستفادهترین نوع قلاویز، قلاویز دستی است. البته برای تراشکاری از نوع CNC نمیتوان از این نوع قلاویز استفاده کرد. در ابتدای طول رزوه قلاویز دستی، یک پخ وجود دارد. علت وجود این پخ این است که به دندانهها اجازه میدهد تا عمیق تر برش دهند. وجود این کار باعث میشود سایش ابزار کاهش یابد و تراز کردن ابزار در سوراخ راحت تر شود. قلاویز دستی سه نوع دارد که عبارتند از:
پیشرو
این قلاویز، پخ کم عمق دارد و در شروع قلاویزکاری استفاده میشود. برای چرخاندن و استفاده از این قلاویز، نیروی کمتری نیاز است زیرا دندانههای برش اولیه، عمق کمی دارند.
عیب قلاویز پیش رو این است که 7 تا 10 رزوه اول در آنها به طور کامل تشکیل نشدهاست، به همین دلیل نمیتوانند انتهای یک سوراخ کور را رزوه کنند.
میانرو
قلاویز دوم با پخ عمیق که 3 تا 5 رزوه اولیه آن کامل نیست، به همین برای ایجاد رزوه به نیروی بیشتری برای چرخش نیاز دارند.
پسرو
نوع سوم قلاویز یعنی قلاویز پس رو، انتهای سوراخ را هم رزوه میکند. این قلاویز پخ اولیه ندارد و در آخر قلاویز کاری از آن استفاده میشود.
قلاویز یک دسته دارد و این دسته عملکردی مانند آچار دارد و میتوان قلاویز را در هر دو جهت چرخاند.
قلاویز ماشینی
با استفاده از دستگاه قلاویز زن برقی برای برش رزوه میتوان از قلاویز از نوع ماشینی استفاده کرد.
داشتن سرعت معکوس در دستگاه دریل ضروری است تا قلاویز به راحتی از کار خارج شود.
قلاویز ماشینی شیار صاف
قلاویز ماشینی شیار صاف، سطح برش زاویه دارد و انتهای آن شیار مستقیم است. این سطوح برش زاویهدار، کیفیت قلاویز کاری را افزایش میدهد و یک برش با کیفیت ایجاد میکند.
قلاویز ماشینی شیار مارپیچ
این قلاویزها معمولاً با ماشینآلات و بر روی آلومینیوم و فولاد نرم استفاده میشوند. در استفاده از این نوع قلاویز، رزوه تراشی دقیق تر است. زیرا شیار مارپیچ آن باعث میشود تا برادهها از سوراخ خارج نشوند.
قلاویز لوله
قلاویزهای لوله به صورت ماشینی و دستی قابل استفاده است. آنها همچنین برای برش رزوههای لوله، برای نصب در مکانهایی که مایع یا گاز از لولهها عبور میکند، استفاده میشوند.
قلاویز ماشینی ساق بلند
این نوع قلاویز با استفاده از ماشین کاربرد دارد. قلاویز ساق بلند نسبت به قلاویزهای دیگر طول بیشتری دارد به همین دلیل در سوراخ های عمیق از آن استفاده شود.
قلاویز ساقه خمیده
این قلاویز از نوع دستی است و در جاهایی که فضای مناسبی برای حرکت دسته با دست وجود ندارد، کاربرد دارد. ساقه این نوع قلاویز بلند است و در قسمت انتهایی بصورت خمیده است.
قلاویز چه کاربردی دارد؟
از قلاویز در کارخانه های ساخت پیچ و مهره، تاسیسات، کارگاه تراشکاری و کارخانه تولید لوله استفاده میشود. قلاویز زدن به صورت تعداد زیاد با دستگاههای صنعتی قلاویز زن و یا به صورت تکی و دستی انجام میشود.
بدون قلاویز زدن امکان بستن ابزارهای رزوهدار مثل یک پیچ و... در داخل قطعات و یا بستن اتصالات لوله کشی مانند مهره درپوش، زانویی و... روی لوله های آب و گاز وجود ندارد. به طور کلی برای متصلکردن دو قطعه فلزی، چوبی، پلاستیکی به یکدیگر با کمک رزوه ، نیاز به قلاویز کاری و پیچ تراشی است.
جمع بندی
در این مقاله گفته شد، قلاویز چه کاربردی دارد و چه انواعی دارد. یکی از کارهای مهم برای دنده دار کردن سطوح و سوراخ ها قلاویز کردن است. این فرآیند براساس کاربرد با انواع مختلف قلاویز انجام میشود. قلاویز در پلاستیک، چوب و فلز تراش ایجاد میکند.